‘Yi Yi’ – những thế hệ mất kết nối

* Bài viết tiết lộ nội dung phim

 

 

‘Yi Yi’ – những thế hệ mất kết nối

Hôm 6/4, tạp chí Hollywood Reporter vinh danh tác phẩm cuối cùng của đạo diễn Đài Loan Dương Đức Xương là Phim hay nhất thế kỷ 21 cho tới nay. Theo IndieWire, Yi Yi truyền tải thành công những điều khó nói trong đời sống hàng ngày lên màn ảnh. Khi ra mắt, tác phẩm từng nhận vô số giải thưởng gồm Đạo diễn xuất sắc Liên hoan phim Cannes 2000, giải Phim nước ngoài hay nhất từ Hiệp hội phê bình điện ảnh Pháp năm 2001.

Lấy bối cảnh những năm 1990 tại Đài Bắc, phim kể về cuộc sống của một gia đình trung lưu gồm NJ (Nien-Jen Wu), Mẫn Mẫn (Elaine Jin), con gái Đình Đình (Kelly Lee) và con trai tám tuổi Dương Dương (Jonathan Chang). Biến cố xảy đến khi người bà (Ru-Yun Tang) đột quỵ sau đám cưới của A Đệ (Hsi-Sheng Chen), em trai NJ.

Kịch bản không có nhân vật trung tâm, mỗi người là một mảnh ghép làm nên câu chuyện. Đạo diễn khai thác những câu chuyện nhỏ, lồng ghép nhiều tình huống khiến các thành viên phải đưa ra quyết định. Tình tiết người bà bị hôn mê châm ngòi cho sự bùng nổ của nhân vật.

Bác sĩ khuyên các thành viên gia đình phải thay nhau trò chuyện với bà nhằm tăng khả năng hồi phục. Điều này khiến người con dâu Mẫn Mẫn bối rối, bất lực, quyết định lên chùa sống một thời gian. NJ – người đàn ông trụ cột của gia đình – chịu áp lực công việc khi công ty trò chơi điện tử làm ăn thua lỗ, phải thuê y tá đến chăm sóc mẹ. Đình Đình – người duy nhất biết rõ lý do bà đột quỵ – luôn dằn vặt, cầu xin tha lỗi và mong bà tỉnh lại.

Phân đoạn lấy nước mắt khán giả là cảnh Dương Dương đọc thư trước di ảnh người bà đã mất. Cậu bé ít nói nhưng luôn chịu khó quan sát những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống, biết thông cảm cho khó khăn và nỗi lo lắng của người thân. Hơn hết, cậu nhìn thế giới bằng sự hồn nhiên và tình yêu thương con người.

Thông điệp về gia đình được Dương Đức Xương truyền tải xuyên suốt 173 phút phim. Khoảng cách thế hệ khiến các thành viên không thể bày tỏ nỗi lòng. Nỗi lo cơm áo khiến cha mẹ mất dần sự thấu hiểu các con.

Nửa sau phim khai thác cách mỗi người đối diện với tình yêu. Tính cách họ được bộc lộ thông qua những cuộc gặp gỡ bất ngờ. Trong chuyến công tác Nhật Bản, NJ sống lại thời thanh xuân khi được dịp gần gũingười yêu cũ Sherry (Su-Yun Ko). Sau 30 năm, sự tức giận và tổn thương của Sherry vẫn còn nguyên vẹn, cô luôn thắc mắc vì sao NJ bỏ rơi mình.

Song song câu chuyện của NJ là chuyện tình tay ba của Đình Đình. Sự bồng bột và khờ dại của tuổi trẻ đã khiến cô có những quyết định sai lầm. Cô tự học cách vượt qua nỗi đau, tìm sự an ủi bên người bà đang hôn mê.

Các nhân vật khác như A Đệ, cô bé hàng xóm Lili hay mẹ của Lili cũng có những mâu thuẫn đè nén trong chuyện tình cảm. Có người ngoại tình để xoa dịu nỗi đau, cũng có người chọn cách bắt đầu mối quan hệ mới để tìm kiếm hạnh phúc.

Trường đoạn Dương Dương tò mò về giới tính là một điểm nổi bật của tác phẩm. Nhà làm phim miêu tả những cảm xúc lần đầu tương tư của cậu bé bằng nghệ thuật dàn cảnh. Đặt trong bối cảnh một buổi chiếu phim tài liệu về thời tiết, tác phẩm dẫn dắt người xem theo dõi sự tiến triển trong tính cách Dương Dương.

 

 

‘Yi Yi’ – những thế hệ mất kết nối

Diễn xuất đồng đều của dàn diễn viên là điểm sáng cho phim, nổi bật là vai NJ do Nien-Jen Wu đảm nhận. Ông vốn là biên kịch và đạo diễn. Khi xuất hiện trong tác phẩm với vai trung niên, Nien-Jen cho thấy nét buồn bã trên gương mặt luống tuổi. Giọng nói trầm ấm giúp diễn viên ghi điểm trong các phân cảnh tâm sự cùng người mẹ đang nằm trên giường bệnh và lúc gặp lại người yêu cũ.

Nhà làm phim tận dụng triệt để các cảnh tĩnh, có độ cao trung bình. Từ đó, người xem có thể nắm bao quát mọi chi tiết trong khung hình, tập trung theo dõi hành động của nhân vật. Các góc máy được thiết lập phù hợp với ý đồ từng cảnh, nhằm truyền tải thông điệp.

Trịnh Đình Lê Minh nói anh ấn tượng với nhân vật Đình Đình, khen thông điệp nhà làm phim truyền tải. Đạo diễn viết trên trang cá nhân: “Tác phẩm làm từ năm 2000 nhưng nhà làm phim dường như đã thấy trước khoảng cách ngày càng xa giữa con người, không chỉ bởi do dịch cúm hay tác động mất kiểm soát từ mạng xã hội, mà do chúng ta tự nguyện lựa chọn”.

Hollywood Reporter nhận định: “Như một bức ảnh chụp nhanh về thời đại, Yi Yi mở ra thế kỷ 21 với sự bi quan và hứa hẹn. Tác phẩm là ví dụ điển hình cho việc một nghệ sĩ sử dụng sức mạnh của hình ảnh và tài kể chuyện, nhằm tạo sự đồng cảm cho khán giả”. Cây bút Edward Guthmann của tờ San Francisco Chronicle viết: “Bộ phim có cái nhìn thông minh và tinh tế, cộng với diễn xuất hoàn hảo. Trong tác phẩm, hiện thực cuộc sống được phản ánh qua lăng kính của Dương Đức Xương”.

Theo thống kê của IMDb, Yi Yi mang về 15 giải thưởng lớn nhỏ từ các liên hoan phim, đạt thứ hạng cao trong các bảng xếp hạng phim hay nhất thế kỷ 21 của nhiều trang và tạp chí phê bình uy tín như They Shoot Pictures, Don’t They, Sight & Sound, BBC hay Guardian.

Quế Chi (Ảnh, video: Kuzui Enterprises)