Đời bi kịch của nhà văn Hemingway

Ba bức thư của Ernest Hemingway viết năm 1955 được rao bán trên Raab Collection – website chuyên mua, bán các chữ ký, bản thảo, tài liệu lịch sử – đầu tháng 4, thu hút sự chú ý của công chúng. Một bức nhà văn nói về trải nghiệm cận kề cái chết trong hai vụ tai nạn máy bay, hai bức còn lại là những mẩu chuyện vụn vặt về quá trình viết Ông già và biển cả, Giã từ vũ khí.

Trang Allthatsinteresting nhận định những bức thư gắn liền nhiều dấu mốc cuộc đời nhà văn. Hemingway là một trong những tác giả hàng đầu thế giới, có tác phẩm đoạt giải Pulitzer và Nobel Văn học, nhưng cuộc đời ông trải qua nhiều bi kịch và phải vật lộn với vấn đề sức khỏe tâm thần.

Ông là con thứ hai trong gia đình có bố là bác sĩ, mẹ là giáo viên âm nhạc. Theo Los Angeles Times, tuổi thơ của Hemingway đã có nhiều bất thường, khi mẹ – bà Grace – nhất quyết nuôi dạy ông và chị gái Marcelline như một cặp song sinh cùng giới. Ông thường được mẹ mặc cho váy dài màu trắng và để tóc như một bé gái. Trong khi đó, cha nhà văn – ông Clarence – mắc chứng hưng cảm và có xu hướng trở nên bạo lực.

Hemingway thích săn bắn, câu cá và các hoạt động ngoài trời, nhưng mẹ ông lại bắt con trai phải học nhạc cụ. Thời trung học, Hemingway làm biên tập cho tờ báo của trường, thi đấu bóng đá, bơi lội. Ông cũng chơi cello trong dàn nhạc của trường.

Năm 18 tuổi, Hemingway nộp đơn tham gia Thế chiến thứ nhất nhưng do thị lực kém, không thể ra trận. Ông nhận nhiệm vụ lái xe cứu thương tại Hội chữ thập đỏ. Một lần, đạn cối phát nổ, Hemingway bị thương nặng ở chân, phải phẫu thuật nhiều lần. Tại đây, ông gặp và yêu Agnes von Kurowsky – y tá đã chăm sóc mình. Tuy nhiên, khi bị cô từ chối, ông rơi vào trầm cảm thời gian dài – chứng bệnh sau này đeo bám ông suốt cuộc đời. Chiến tranh kết thúc, ông hoạt động với vai trò phóng viên tự do, chủ bút.

Từ năm 1921, ông kết hôn Hadley Richardson và bắt đầu tạo dựng tên tuổi với tư cách nhà văn. Ông thành công với loạt tác phẩm như Trong thời đại của chúng ta, Sông lớn hai lòng, Mặt trời vẫn mọc, quen biết các tên tuổi như F. Scott Fitzgerald, Gertrude Stein, Ezra Pound. Tuy nhiên, Hemingway dần bộc lộ tâm trạng thất thường, cáu kỉnh, thù hận và quay lưng lại với người giúp đỡ mình. Ông cũng vứt bỏ vợ con để cưới tình nhân – nhà báo Pauline Pfeiffer.

Biến cố ập đến khi cha Hemingway tự sát vào tháng 12/1928, sau thời gian dài đối mặt với khó khăn về sức khỏe và tài chính. Nhà văn bị sốc, chứng trầm cảm và nghiện rượu trở nên tồi tệ hơn.

Theo Independent, Hemingway bị ám ảnh bởi những hoạt động đẫm máu. Đầu tiên là môn đấu bò tót, khiến ông đến Tây Ban Nha và viết cuốn Cái chết vào buổi chiều (1932). Sau đó, ông chuyển đến Mombasa, Kenya – nơi có thể săn sư tử và linh dương Kudu một cách hợp pháp. Nơi đây là nguồn cảm hứng cho ông viết Những ngọn đồi xanh châu Phi (1935). Nhà văn mua chiếc tàu tuần dương dài 11,5 m để câu cá ở Key West và Havana. Ông thích thú khi bắt cá marlin và các loại sinh vật có kích thước gấp đôi mình.

Thời gian này, ông có quan hệ với Martha Gellhorn – nhà làm phim tài liệu người Mỹ. Tháng 12/1939, vợ ông phát hiện sự việc, đề nghị ly hôn và mang theo các con rời Key West. Vài tháng sau, nhà văn kết hôn với Gellhorn. Họ thuê một trang trại ở Cuba để sống và dành nhiều thời gian du ngoạn thế giới.

Trong Thế chiến thứ hai, nhà văn ngoại tình với nhà báo Mary Welsh. Ông ly hôn năm 1945 và kết hôn lần bốn vào năm 1946. Sau đó, ông viết cuốn Ông già và biển cả – đoạt giải Pulitzer năm 1953 và Nobel Văn học năm 1954, đưa tên tuổi ông lên tầm cao mới.

Hemingway suýt chết trong hai vụ tai nạn máy bay khi đi du lịch ở châu Phi năm 1953. Ông bị nứt hộp sọ, vỡ gan, lá lách và nhiều vết thương. Thậm chí, một số tờ báo đưa tin ông đã qua đời. Tai nạn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của ông. Nhà văn vẫn uống rượu dù nằm liệt giường, bất chấp chỉ định của bác sĩ.

Khi trở về Cuba cùng vợ thứ tư – Mary Welsh – vào năm 1957, ông bắt đầu viết A Moveable Feast, hồi ký về khoảng thời gian ở Paris. Tuy nhiên, tác giả phải vật lộn với chữ nghĩa và nhờ đến sự giúp đỡ của bạn – người viết tiểu sử AE Hotchner. Nhà văn bối rối và mất phương hướng, điều này khiến chứng trầm cảm nặng hơn.

Tình hình chính trị ở Cuba trở nên tồi tệ, tháng 7/1960, Hemingway và vợ chuyển về Idaho, Mỹ. Ông cho rằng mình bị FBI theo dõi khiến Hotchener nghĩ bạn bị hoang tưởng. Theo PBS, thực tế FBI đã nghe lén điện thoại và theo dõi Hemingway từ những năm 1940 vì nghi ngờ về các hoạt động của tác giả ở Cuba. Sự bất ổn ngày càng gia tăng khi nhà văn cho rằng mình đang trên bờ vực phá sản, dù tiểu thuyết của ông vẫn bán được hàng trăm nghìn bản mỗi năm. Lúc này, Hemingway không thể sáng tác, vài ngày mới có thể viết vài câu.

Cuối năm 1960, Hemingway được vợ đưa vào trung tâm y tế Mayo Clinic bằng tên giả, điều trị trong hai tháng. Hemingway phải trải qua ít nhất 15 lần trị liệu sốc điện và được kê một loại thuốccó tên là Librium. Điều này khiến tác giả gặp vấn đề về trí nhớ ngắn hạn, trong khi không giảm bớt chứng trầm cảm. Ông xuất viện vào tháng 1/1961.

Khi Mary phát hiện chồng đang cầm một khẩu súng ngắn, bà lập tức đưa ông trở lại bệnh viện bằng máy bay riêng. Theo PBS, khi máy bay dừng lại ở Nam Dakota để tiếp nhiên liệu, nhà văn được cho là cố gắng đi thẳng vào cánh quạt nhưng phi công dừng kịp thời.

Hai ngày sau khi xuất viện, Hemingway rời giường vào khoảng bảy giờ sáng, mặc áo choàng yêu thích, tìm chìa khóa mở tủ súng vợ cố giấu. Ông lấy một khẩu súng săn hai nòng vốn dùng săn chim, rồi tự bắn vào trán mình. Ban đầu, Mary khai với cảnh sát rằng khẩu súng bất ngờ phát nổ khi Hemingway đang lau chùi nó. Tuy nhiên, sau đó, bà xác nhận ông tự tử.

Năm 2006, trên tạp chí Psychiatry, bác sĩ tâm thần Christopher D. Martin công bố nghiên cứu cho rằng Hemingway mắc bệnh tâm thần do di truyền, cũng như những tổn thương và sự tức giận chưa được giải quyết từ thời thơ ấu. Năm 2017, bác sĩ Andrew Farah cho rằng các triệu chứng của Hemingway giống bệnh não chấn thương mãn tính (CTE). Giả thuyết khác cho rằng ông mắc hemochromatosis – chứng rối loạn di truyền hiếm gặp có thể gây mệt mỏi, mất trí nhớ, trầm cảm và tiểu đường.

Hiểu Nhân